Büyük Türk Alimi Maturidi ve Maturidilik

Product Information

O'nun eli, kudreti veya nimetidir denilemez. Zira bu takdirde sıfat iptal edilmiş olur. Bu, Kaderiyye ve Mutezile'nin görüşüdür. O'nun elinin, keyfiyetsiz sıfat olması gibi, gazabı ve rızası da keyfiyetsiz sıfatlarından iki sıfattır. Genellikle ilmihal kitaplarında kullanılan amel kelimesi; "yapılan iş, fiil, bir kişinin dinin emirlerini yerine getirmesi için yaptıkları" anlamındadır. İmam Şafiî'nin aksine Matüridî iman ile ameli birbirinden ayırır. Amelin imandan bir parça olması ve imanın artıp eksilmesi konusunda Matüridî, görüşlerini benimsediği Ebu Hanife'ye uyar. Ebu Hanife ve Matüridî'ye göre iman ve amel ayrı şeylerdir. Çünkü bir ayette "...Allah'a iman eden ve yararlı iş işleyen...(Talak Suresi/11)" ifadesi imanı amelden ayırmış, "yararlı iş işleyen" ifadesi "iman eden" ifadesinden ve ile ayrılmıştır. Ayette geçen imandan maksat, kalp ile tasdiktir. Vəhdəniyyə (yeganəlik); Qıdəm (əzəlilik); Bəqa (əbədilik); Müxalifatül-Həvadis (bənzərsizlik); Qıyam Binəfsihi (heç bir şeyə möhtac olmamaq);

Al-Māturīdī codified and systematized the theological Islamic beliefs already present among the Ḥanafite Muslim theologians of Balkh and Transoxiana [6] under one school of systematic theology ( kalām); [7] [8] he emphasized the use of rationality and theological rationalism regarding the interpretation of the sacred scriptures of Islam. [12] Māturīdī theology is considered one of the orthodox creeds of Sunnī Islam alongside the Aṯharī and Ashʿarī, [14] and prevails in the Ḥanafī school of Islamic jurisprudence. [16]Ebu Hanife ise, Fıkh-ı Ekber adlı adlı eserinde bu konu ile ilgili olarak şunları yazar: "Allahu Teâlâ şey'dir. Ama eşya gibi bir şey değildir. Şey olmasının manâsı; cisimsiz, cevhersiz, arazsız, zıtsız, eşsiz, ortaksız ve benzersiz olarak sabit olmaktır."

dininde iman esaslarının başında Allah'a iman gelir. Mümin; öncesi ve sonrası olmayan (ezelî ve ebedî), her şeyi yoktan var eden ve zâtı, sıfatları ve fiileri yönlerinden bir olan Allah'a imanla yükümlüdür.

Ruyetullah

Pierret, Thomas (25 March 2013), Religion and State in Syria: The Sunni Ulama from Coup to Revolution, Cambridge University Press, p.102, ISBN 9781139620062 Aziz ve Celîl olan Rabbinin görülmesi hakkındaki söz şundan ibarettir: Bize göre O'nun (Allah'ın) görülmesi gereklidir, haktır, ancak bu rü'yet idraksiz ile ihâtasız (yani sınırsız ve kavrayış olmadan) ve tefsirsiz (yani bakanın karşısında olmaktan ve belirli aralıkta olmaktan münezzeh) olacaktır." [ kaynak belirtilmeli] Bilgiye ulaşma, kader ve irade hürriyeti [ değiştir | kaynağı değiştir ] Ancak, eğer Tanrı ortak kabul etmeyen mutlak yaratıcı ise ve insanın eylemleri dahil kader ile olaylar önceden belirlenmiş ise, insan niçin sorumlu olsun ki? Bu soru ve insanın iradesinde hür olup olmadığı sorunu (hürriyet) tartışılmaya devam etmiştir. Matüridî, Kitab üt-Tevhid'inde bilgi ve önemi üzerinde ısrarla durur. Matüridî, bilgi edinme yollarını duyular, haberler ve akıl olarak belirler. O'na göre bilgi vehbî olmaz; kesbî'dir. Doğru akıl yürütmeyle ortaya çıkan bilgi bir âdet-i ilâhiye'dir. Allah insana akletme, aklını kullanma ve temyiz gücünü bahşetmiştir. Maturidilik bu görüşü ile vehb ve mükâşefeyi bir bilgi ve irfan yolu olarak öne alan tasavvufçulardan ayrılır.

Ebû Mansûr el-Matüridî’nin itikadî konulardaki görüşleri etrafında oluşmuş bir mezhep olan Matüridilik, İslâm inanç tarihinde Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat olarak bilinen ana akımın temsilcilerinden biridir. Lange, Christian (2016). Paradise and Hell in Islamic Traditions. Cambridge United Kingdom: Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-50637-3. Matüridî de Eş'ari gibi, irade hürriyeti bakımından insanı iradesiz robot olarak gören Cebriye ile insanın eylemlerinde Allah'ın hiçbir etkisini kabul etmeyen Mutezile ve Kaderiyye arasında üçüncü bir yol izler. Zira Matüridî bu konuda Kesb ve halk terimlerini kullanır. Halk, insanın kendi kudret ve isteği olmadan meydana gelen eylemlerdir. Refleksler, kalbin çalışması... gibi. Bir de insanın kendi iradesi ile seçtiği eylemlerin yaratılmasıdır. Kulun eylemine "halk" değil, "kesb" denilir. Allah'a ait eylem de "kesb" değil, kesbe bağlı "halk"tır. Dinde akıl-nakil dengesini savunan alimlerin başında gelen İmam Matürîdî, Kitabü’t-Tevhîd adlı eserine taklidî red ve dinin delille bilinmesinin gerekliliği ile başlar; akıl ve naklin dini bilmenin iki temel yolu olduğunu kaydeder. Söz gelimi duyulur âlemin sırlarını öğrenmek, yaratıcının varlığını bilmek ve nasları anlamak için aklın gerekli olduğunu, nakil olmadan da aklın bazı hususları bilebileceğini fakat aklın mutlak olarak vahyin önüne geçemeyeceğini söyler. Allah-insan ilişkisini, Allah-tabiat ilişkisinden farklı düşünerek insana kendi fiillerinde daha belirleyici bir rol yükler. Matüridî’ye göre kendisine hakîm (hikmet sahibi) ismini veren Allah, boş ve abes işlerden münezzehtir. O’nun her işinde hikmet vardır. Yüce Allah gerek teklifi hükümlerinde gerekse yarattığı işlerinde bir zorlayan olmaksızın hikmeti irade eder. Çünkü O muhtar, serbestçe dileyen ve dilediğini yapandır. İmam Matüridî’nin kelâm sisteminde akıl, bilgi ve hikmet anahtar kavramlardır. Bilginin geliştirilmesini sağlayan akıl, hikmetin anlaşılmasını sağlayan da gaye ve illettir. İnsan hikmeti ararken bilgisi artmakta, bilgisi arttıkça da yeni yeni hikmetleri keşfetmektedir. Eyni zamanda, Allahın varlığının düşüncə ilə anlaşıldığını iddia edən Məturidi hesab edirdi ki, Allahın əmrlərini ağılla dərk etmək olmaz və onlar inancla qəbul edilməlidir. Başqa sözlə, əgər insan düşüncəsi hansısa bir şeyin yaxşı və ya pis olması barədə bir nəticəyə gəlirsə, bunu qəti olaraq həqiqət kimi qəbul etmək olmaz. Bu halda qəti qərar Allahın endirdiyinin əsasında çıxarıla bilər. Axı insan düşüncəsi Allahın ayələrindəki halal və haram şeylərin mahiyyətini dərk edə bilməz. Bu məsələdə məturidilər mütəzililərdən seçilərək hesab edirdilər ki, əgər insan düşüncəsi bu və ya başqa bir əməlin və ya işin görülməsini məqbul və ya qeyri-məqbul sayırsa, onda ona əsaslanmaq lazımdır.Genellikle ilmihal kitaplarında kullanılan amel kelimesi; "yapılan iş, fiil, bir kişinin dinin emirlerini yerine getirmesi için yaptıkları" anlamındadır. Matüridî iman ile ameli birbirinden ayırır. Amelin imandan bir parça olması ve imanın artıp eksilmesi konusunda Matüridî, görüşlerini benimsediği Ebu Hanife'ye uyar. Ebu Hanife ve Matüridî'ye göre iman ve amel ayrı şeylerdir. Çünkü bir ayette "...Allah'a iman eden ve yararlı iş işleyen...( Talak Suresi/11)" ifadesi imanı amelden ayırmış, "yararlı iş işleyen" ifadesi "iman eden" ifadesinden ve ile ayrılmıştır. Ayette geçen imandan maksat, " kalp ile tasdik"tir. a b Alpyağıl, Recep (28 November 2016). "Māturīdī". Oxford Bibliographies – Islamic Studies. Oxford: Oxford University Press. doi: 10.1093/obo/9780195390155-0232. Archived from the original on 18 March 2017 . Retrieved 1 November 2021. Matüridî, Kitab üt-Tevhid adlı eserinde "İmanın kalp ile tasdik veya mahiyet olduğu meselesi" başlığı altında, sadece bilmenin iman için yetersizliğini anlatır. O'na göre bir şeyin mahiyetini bilmek, onu tasdik etmek anlamına gelmez. Bu sebeple kalpteki iman bilmekten başka bir şeydir. Yani, kalpteki iman ile bilmenin mahiyetleri ayrıdır. Ancak bilgi, kalple tasdikin meydana gelmesinde önemli rol oynar. Zira cehalet de bazen inkârcılığın sebebi olabilmektedir. Matüridî, Kitab üt-Tevhid'inde bilgi ve önemi üzerinde ısrarla durur. Bilgi edinme yollarını Matüridî duyular, haberler ve akıl olarak belirler. O'na göre bilgi vehbî olmaz; kesbî'dir. Doğru akıl yürütmeyle ortaya çıkan bilgi bir âdet-i ilâhiye'dir. Allah insana akletme, aklını kullanma ve temyiz gücünü bahşetmiştir. Maturidi bu görüşü ile vehb ve mükâşefeyi bir bilgi ve irfan yolu olarak öne alan tasavvufçulardan ayrılır.